Παρουσιάζεται σήμερα στο ελληνικό κοινοβούλιο, το «ολιστικό σχέδιο της ανάπτυξης» που απέστειλε η κυβέρνηση στους δανειστές και εμείς με την σειρά μας, παραθέτουμε τα όσα αναφέρονται για την Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία.

Η είδηση έγκειται στις δράσεις χρηματοδότησης που σχεδιάζονται αυτοτελώς για φορείς Κ.ΑΛ.Ο για τις οποίες κρατάμε μικρό καλάθι για το χρόνο προκήρυξής τους.

[ Για την πληρέστερη κατανόηση του ευρύτερου πλαισίου των όσων αποσπασματικά παρατίθενται παρακάτω, μπορείτε να διαβάσετε το «ολιστικό σχέδιο» εδώ. ]

[…]

4.1.1. Δημιουργία οικοσυστήματος για πρωτοβουλίες κοινωνικής επιχειρηματικότητας και συνεργατικών εγχειρημάτων (σελ. 57)

Η ελληνική κυβέρνηση εφαρμόζει πολιτικές που στοχεύουν στην προώθηση της ανάπτυξης παραγωγικών  αλλά και βιώσιμων πρωτοβουλιών που βασίζονται σε κοινωνικές και συνεργατικές οικονομικές αξίες.

Ορισμένες νομοθετικές πρωτοβουλίες έχουν ήδη ληφθεί σ’ αυτή την κατεύθυνση. Ειδικότερα, το 2016, θεσπίστηκε με νόμο ένα νέο θεσμικό πλαίσιο που έθεσε κανόνες για την ανάπτυξη ενός περιβάλλοντος ευνοϊκού για την κοινωνική οικονομία. Το 2018, οι Ενεργειακές Κοινότητες θεσπίστηκαν επίσημα και τέθηκαν σε λειτουργία, με σκοπό την προώθηση της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας, της καινοτομίας στον τομέα της ενέργειας και του από κοινού σχεδιασμού προγραμμάτων με ισχυρή συμμετοχή των τοπικών κοινοτήτων. Επιπλέον, η κυβέρνηση εφαρμόζει πολιτικές για την ανάπτυξη δραστηριοτήτων μικροχρηματοδότησης, για τη δημιουργία μίας δευτερεύουσας αγοράς χρηματοδότησης που να μπορεί να υποστηρίξει τις ΜμΕ και άλλους κοινωνικοοικονομικούς φορείς.

Η ελληνική κυβέρνηση εφαρμόζει μια σειρά πολιτικών που στοχεύουν στη δημιουργία ενός ευνοϊκού περιβάλλοντος για την ανάπτυξη παραγωγικών αλλά και βιώσιμων πρωτοβουλιών, με βάση τις αξίες και τους στόχους της κοινωνικής και συνεταιριστικής οικονομίας. Η αναπτυξιακή προοπτική αυτού του τομέα είναι σημαντική, δεδομένου ότι οι χιλιάδες κοινωνικές και συνεταιριστικές επιχειρήσεις με τις υψηλές επιδόσεις που επιτυγχάνουν σε άλλες χώρες, όπως στη Γαλλία, την Ιταλία, την Ισπανία και τον Καναδά, συνεισφέρουν κάποιες φορές μέχρι και στο 10% του εθνικού ΑΕΠ. Αντίθετα, στην Ελλάδα, ο τομέας της κοινωνικής και συνεταιριστικής οικονομίας συνεισφέρει λιγότερο από το 1% στο εθνικό ΑΕΠ. Το οικοσύστημα της Κ.ΑΛ.Ο. (Κοινωνικής και Αλληλλέγυας Οικονομίας) στην Ελλάδα βρίσκεται σε πολύ πρώιμο στάδιο, αλλά υπάρχει σημαντικό ενδιαφέρον και κινητικότητα σε ολόκληρη τη χώρα. Ο αριθμός των φορέων κοινωνικής οικονομίας αυξάνεται – σήμερα περίπου 1.000 οντότητες έχουν καταχωρηθεί με ένα ευρύ αντικείμενο δραστηριοτήτων, και στους τομείς του περιβάλλοντος και της ενέργειας – υπογραμμίζοντας τη μεγάλη δυνατότητα επέκτασης και ανάπτυξης.

Ένα νέο θεσμικό και στρατηγικό πλαίσιο

Η ανάπτυξη της κοινωνικής οικονομίας αποτελεί στρατηγική και οριζόντια προτεραιότητα της κυβέρνησης, καθώς συμβάλλει στην οικονομική ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς, καταπολεμώντας παράλληλα την ανεργία και τον κοινωνικό αποκλεισμό και προάγοντας την οικονομική δημοκρατία. Ο νόμος 4430/2016 εισάγει ένα νέο θεσμικό πλαίσιο – μια εξέλιξη των «κοινωνικών συνεταιριστικών επιχειρήσεων» – και θέτει κανόνες για την ανάπτυξη ενός ευνοϊκού περιβάλλοντος για την κοινωνική οικονομία για όλους τους πολίτες και για κάθε παραγωγική δραστηριότητα.

Ο νόμος ιδρύει επίσης την Ειδική Γραμματεία Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας (ΚΑΛΟ), την πρώτη ξεχωριστή διοικητική μονάδα στον τομέα.

Παράλληλα αναπτύχθηκε ένα ολοκληρωμένο «Σχέδιο Δράσης για την Ανάπτυξη του Οικοσυστήματος της Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας 2017-2023», το οποίο χρηματοδοτείται κυρίως από το ΕΣΠΑ, με συνολικό προϋπολογισμό 170.712.550 ευρώ . € από 2 Τομεακά Επιχειρησιακά Προγράμματα του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου και 13 Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα. Τα πρώτα ταμεία δράσης υποστηρίζουν δράσεις έως και 100 Κέντρων Στήριξης ΚΑΛΟ (τουλάχιστον ένα σε κάθε πρώην Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση) και θα τεθούν σε λειτουργία το 3ο τρίμηνο του 2018. Τα Κέντρα Υποστήριξης θα πρέπει να είναι τα ίδια φορείς ΚΑΛΟ, προκειμένου να δημιουργήσουν ένα υποστηρικτικό οικοσύστημα «εκ των έσω» και να λειτουργήσουν ως «σημεία πληροφόρησης», καθώς και ως φορείς παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών για δυνητικούς και υπάρχοντες φορείς της ΚΑΛΟ. Αμέσως μετά την προκήρυξη για τα Κέντρα Υποστήριξης θα ακολουθήσει μια σειρά προκηρύξεων για επιχορηγήσεις για φορείς ΚΑΛΟ σε διάφορα επίπεδα ανάπτυξης (πλήρως επιδοτούμενα κεφάλαια εκκίνησης για νέους φορείς ΚΑΛΟ ή εν μέρει επιδοτούμενα κεφάλαια για φορείς ΚΑΛΟ σε πιο ώριμα επίπεδα ανάπτυξης).

Ταυτόχρονα, αναπτύσσονται διάφορες δράσεις για τη διαμόρφωση χρηματοπιστωτικών εργαλείων, που συμπληρώνουν τις δράσεις στήριξης και επιδότησης. Η πρώτη αφορά την ίδρυση του επιμέρους αμοιβαίου κεφαλαίου ΚΑΛΟ στο πλαίσιο του Ταμείου Επιχειρηματικότητας II, το οποίο διαχειρίζεται το ΕΤΕΑΝ με αρχικό προϋπολογισμό ύψους 10 εκατ. ευρώ, και στόχο χορήγηση μικροδανείων μέχρι 25.000 ευρώ σε φορείς ΚΑΛΟ που ενεργοποιηθεί το 3ο τρίμηνο του 2018. Ταυτόχρονα, με στόχο τη δημιουργία ενός Ταμείου ΚΑΛΟ, όπως ορίζεται στο ν. 4430/2016, ολοκληρώθηκε μια συμφωνία στήριξης και συνεργασίας με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, η οποία θα ενεργοποιηθεί το 2ο τρίμηνο του 2018. Τέλος, σε ό, τι αφορά τα χρηματοπιστωτικά μέσα, σε συνεργασία με το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων και με χρηματοδότηση του Εθνικού Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, αναπτύσσεται μια δράση για την παροχή εγγυητικών καταθέσεων σε φορείς ΚΑΛΟ, προκειμένου να διευκολυνθεί η συμμετοχή τους σε δημόσιες προσκλήσεις, η οποία επίσης θα τεθεί σε ισχύ το 2ο τρίμηνο.

Το σχέδιο δράσης συμπληρώνεται από συστημικές παρεμβάσεις για την ανάπτυξη του τομέα ΚΑΛΟ και δράσεις στο πλαίσιο της τεχνικής βοήθειας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι ενέργειες αυτές διεξάγονται παράλληλα με αυτές που περιγράφονται παραπάνω, όπως η πρώτη Εθνική Έκθεση ΚΑΛΟ (EXPO ΚΑΛΟ 2017), η οποία πραγματοποιήθηκε προκειμένου να επεκταθεί η προβολή του τομέα τον περασμένο Νοέμβριο και εγκαινιάστηκε από τον ίδιο τον Πρωθυπουργό. Η EXPO κατάφερε να συγκεντρώσει και να καταδείξει τα επιτεύγματα πάνω από 150 φορέων ΚΑΛΟ από διάφορους τομείς, όπως καινοτόμες Τεχνολογίες Πληροφορικής καθώς και πιο παραδοσιακά βιοτεχνικά προϊόντα. Η Εθνική EXPO αναμένεται να επαναλαμβάνεται ετησίως και να υποστηριχθεί από περιφερειακές EXPOs οι οποίες θα αναπαράγουν το αποτελεσματικό μοντέλο που δοκιμάστηκε πέρυσι στην Αθήνα. Τέλος, εκδόθηκε η πρώτη Ετήσια Έκθεση (2017) που περιγράφει την κατάσταση του τομέα, χρησιμοποιώντας πραγματικά δεδομένα από το Μητρώο ΚΑΛΟ, καθώς και το Σχέδιο Δράσης για την Ανάπτυξη του Οικοσυστήματος της ΚΑΛΟ.